Η εν λόγω έρευνα που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο περιοδικό Environmental Research Letters, εξέτασε τη γεωργική παραγωγή σε 28 ευρωπαϊκές χώρες – τη σημερινή Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο – από το 1961 έως και το 2018. Οι επιστήμονες συνέκριναν με δεδομένα τα ακραία καιρικά φαινόμενα – ξηρασία, κύματα θερμότητας, πλημμύρες και περιόδους ψύχους – και βρήκαν στοιχεία που υποδηλώνουν ότι «η κλιματική αλλαγή ήδη οδηγεί σε αυξανόμενες απώλειες καλλιεργειών με βάση τα αρχεία παρατήρησης». Ενώ και τα τέσσερα φαινόμενα έγιναν πολύ συχνότερα κατά τη διάρκεια της χρονικής περιόδου των 50 ετών, «η σοβαρότητα των επιπτώσεων της θερμότητας και της ξηρασίας στην παραγωγή των καλλιεργειών τριπλασιάστηκε περίπου».
Ειδικότερα, σύμφωνα πάντα με τα αποτελέσματα της έρευνας, οι απώλειες από 2,2% μεταξύ 1964 και 1990 έφθασαν σε 7,3% από το 1991 έως το 2015. Η μελέτη διαπιστώνει ότι οι περίοδοι ξηρασίας, όχι μόνο γίνονται συχνότερες αλλά και εντονότερες: «Τα πιο σοβαρά γεγονότα γίνονται δυσανάλογα πιο σοβαρά», επισημαίνει.Συνολικά ωστόσο, οι Ευρωπαϊκές καλλιέργειες αυξήθηκαν κατά την ίδια περίοδο, κατά σχεδόν 150% μεταξύ 1964-1990 και 1991-2015, δήλωσε η επικεφαλής συγγραφέας Teresa Bras, από τη Σχολή Επιστημών και Τεχνολογίας της Νέας Λισαβόνας και πρόσθεσε ότι οι απώλειες που συνδέονται με τα ακραία καιρικά φαινόμενα ήταν πολύ αυξημένες ανάλογα με τη συγκομιδή. Ειδικότερα, «τα δημητριακά που είναι μία βασική καλλιέργεια και καταλαμβάνει σχεδόν το 65% της καλλιεργούμενης έκτασης της ΕΕ και χρησιμοποιούνται κυρίως για ζωοτροφές, είναι η καλλιέργεια που πλήττεται περισσότερο», σύμφωνα με την κα Bras.
Σύμφωνα πάντα με την έρευνα, η κλιματική αλλαγή στην Ευρώπη αναμένεται να παρουσιάσει «αλυσιδωτές επιπτώσεις» σε όλο το παγκόσμιο σύστημα τροφίμων, αλλά και στις τιμές των τροφίμων. Η μελέτη υπενθύμισε ότι το τρομακτικό κύμα θερμότητας και η ξηρασία του 2018 που παρατηρήθηκαν στην Ευρώπη προκάλεσαν μείωση της παραγωγής σιτηρών κατά 8% σε σύγκριση με τον μέσο όρο των προηγούμενων πέντε ετών, γεγονός «που προκάλεσε έλλειψη ζωοτροφών αλλά και απότομες αυξήσεις των τιμών των εμπορευμάτων». Από τη Συμφωνία των Παρισίων για το κλίμα το 2015, ο κόσμος έχει βιώσει τα πέντε πιο καυτά του χρόνια.
Παράλληλα, ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών προειδοποίησε ότι η παραγωγή τροφίμων είναι «εξαιρετικά ευαίσθητη» στην αλλαγή του κλίματος. Επιπλέον, αυτό το μήνα μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Geoscience διαπίστωσε ότι οι πρόσφατες ξηρασίες στην Ευρώπη ήταν οι πιο σοβαρές που έχουν παρουσιαστεί στην περιοχή εδώ και 2.110 χρόνια και σημείωσε την ξαφνική έντασή τους από το 2015 μέχρι σήμερα.
Τέλος, το 2019 μια έκθεση για τη Φύση και την Κλιματική Αλλαγή προειδοποίησε ότι οι αλλαγές στη ροή αεριωθούμενων αερίων αύξησαν απότομα τον κίνδυνο των θερμικών κυμάτων σε περιοχές που είναι υπεύθυνες για έως και το ένα τέταρτο της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων, όπως η Δυτική και Βόρεια Αμερική, η Δυτική Ευρώπη, η Δυτική Ρωσία και η Ουκρανία.
Ηλίας Παλιαλέξης