Του Ευρωβουλευτή Στέλιου Κυμπουρόπουλου
Τα τελευταία χρόνια, αρκετές από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής έχουν γίνει αισθητές στις χώρες της ΕΕ μέσα από την επικράτηση ακραίων καιρικών φαινομένων, όπως είναι οι επίμονοι καύσωνες και η ξηρασία, οι ισχυρές βροχοπτώσεις και οι πλημμύρες, οι απότομες εναλλαγές των καιρικών φαινομένων και η συνολική αύξηση της θερμοκρασίας.
H κλιματική αλλαγή και η υποβάθμιση του περιβάλλοντος αποτελούν υπαρξιακή απειλή για την Ευρώπη και τον κόσμο. Για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) θέσπισε την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία ώστε να μετατρέψει την Ευρώπη σε μια οικονομία σύγχρονη, ανταγωνιστική και αποδοτική ως προς τη χρήση των πόρων, διασφαλίζοντας ως το 2050 μηδενικές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου.
Η Πράσινη Συμφωνία αποσκοπεί στην προστασία, διατήρηση και βελτίωση του φυσικού κεφαλαίου της ΕΕ καθώς και στην προστασία της υγείας και ευημερίας των πολιτών από περιβαλλοντικούς κινδύνους και επιπτώσεις, δεδομένου ότι τα κλιματικά φαινόμενα επηρεάζουν άρρηκτα την υγεία των πολιτών. Η υγεία, η οικονομία και η ευημερία μας εξαρτώνται άμεσα από την κατάσταση του περιβάλλοντος το οποίο αντιμετωπίζει πολλές σοβαρές προκλήσεις και διάφορες μορφές ρύπανσης.
Η Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ, περιλαμβάνει στρατηγικές όπως το νέο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία, τη στρατηγική για την βιοποικιλότητα για το 2030, τη στρατηγική από το αγρόκτημα στο πιάτο (farm to fork) και το σχέδιο δράσης για τη μηδενική ρύπανση. Στο πλαίσιο αυτό, μετά την ολοκλήρωση της νομοθεσίας για το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ), πριν από λίγους μήνες, ακολουθούν τώρα οι νομοθεσίες για την αναθεώρηση των φθοριούχων αερίων, της διαχείρισης των υδάτινων αποβλήτων και της συσκευασίας των προϊόντων. Ως σκιώδης εισηγητής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο φάκελο για την αναθεώρηση του κανονισμού για τα φθοριούχα αέρια του θερμοκηπίου (F-Gases), στόχευσα στη σταδιακή χρήση ιατρο-τεχνολογικού εξοπλισμού και φαρμάκων περισσότερο φιλικών προς το περιβάλλον καθώς και στη σταδιακή οικοδόμηση ενός πιο βιώσιμου συστήματος υγειονομικής περίθαλψης για τους ασθενείς με αναπνευστικά προβλήματα.
Όσον αφορά δε, τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη σωματική υγεία ένα μεγάλο μέρος της έρευνας έχει επικεντρωθεί στην αύξηση των μολυσματικών και μεταδοτικών ασθενειών, στην εμφάνιση νέων αλλεργιογόνων, στον αντίκτυπο της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της θερμοκρασίας στο αναπνευστικό και καρδιαγγειακό σύστημα, στους τραυματισμούς που οφείλονται σε ακραία καιρικά φαινόμενα, καθώς και στη σύνδεση ορισμένων μορφών καρκίνου του δέρματος με την υπεριώδη ακτινοβολία. Επίσης, παρατηρούμε την αύξηση της μικροβιακής αντοχής όχι μόνο λόγω των ακραία μεταβαλλόμενων κλιματικών συνθηκών αλλά και στη ρύπανση από νοσοκομειακά και κοινοτικά λύματα, λύματα των φαρμακοπαραγωγικών διεργασιών, απορροές που προέρχονται από τη γεωργία και την κτηνοτροφία, και άλλες μορφές αποβλήτων και απορρίψεων. Έτσι, στις 26 Απριλίου 2023 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε πρόταση σύστασης του Συμβουλίου σχετικά με την εντατικοποίηση των δράσεων της ΕΕ για την καταπολέμηση της μικροβιακής αντοχής στο πλαίσιο της προσέγγισης «Μία υγεία», ενώ στην Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου τον Ιούνιο οι Ευρωβουλευτές συζήτησαν και ψήφησαν πρόταση ψηφίσματος σχετικά με τη δράση της ΕΕ για την καταπολέμηση της μικροβιακής αντοχής.
Πλέον των ανωτέρω προγραμμάτων δημιουργήθηκε και το Πρόγραμμα Χρηματοδότησης της Έρευνας Horizon Europe (2021-2027) μέσα από το οποίο διατίθενται 94 δισεκατομμύρια ευρώ συνολικά με στόχευση και σε δραστηριότητες έρευνας και καινοτομίας που σχετίζονται με την υγεία και το κλίμα. Τέλος, το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για το Κλίμα και την Υγεία συμβάλλει στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και στο όραμα του Προγράμματος EU4Health για μια πιο υγιή και διασυνδεδεμένη Ευρωπαϊκή Ένωση. Σκοπεύει δε, να αποτελέσει βασική πηγή αξιόπιστων στοιχείων για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην υγεία των Ευρωπαίων και να προτείνει πολιτικές δράσεις για την αποτελεσματική αντιμετώπισή τους.
Ολοκληρώνοντας, θα ήθελα να τονίσω ότι οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε όλοι, ότι οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής στην υγεία μπορούν να είναι δυνητικά πολύ σοβαρές καθώς μπορεί να οδηγήσουν σε αύξηση των πολιτών με χρόνιες ασθένειες, στην παγκόσμια υποβάθμιση της ποιότητας ζωής και εν τέλει, στην απώλεια χιλιάδων ανθρώπινων ζωών. Τώρα είναι η ευκαιρία να δράσουμε!