Στο 12% έφτασε η παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (αιολική και ηλιακή) του συνόλου παραγωγής το 2022, καταγράφοντας νέο ρεκόρ, αλλά μένοντας πίσω από την παραγωγή ηλεκτρισμού με την καύση άνθρακα και ευρύτερα τα ορυκτά καύσιμα, που παραμένουν ο βασικός ηλεκτροπαραγωγικός πόρος σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με έκθεση του κέντρου μελετών για ενεργειακά ζητήματα Ember.
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον περασμένο Φεβρουάριο, το σταδιακό κλείσιμο των αγωγών της Μόσχας και η εκτόξευση των τιμών που ακολούθησε ανάγκασε τις κυβερνήσεις να επανακαθορίσουν την ενεργειακή πολιτική τους και να επιταχύνουν την αξιοποίηση καθαρών πηγών.
Αν προστεθούν, οι «καθαρές» μορφές ενέργειας (σ.σ.: ο ορισμός του Ember συμπεριλαμβάνει και την πυρηνική ενέργεια) έφτασαν το 39% της παγκόσμιας παραγωγής σημειώνοντας «νέο ρεκόρ». Το υπόλοιπο 61% της παραγωγής ηλεκτρισμού έγινε με την καύση ορυκτών καυσίμων (αέριο, πετρέλαιο, άνθρακας).
Η τέταρτη ετήσια έκθεση για την παγκόσμια παραγωγή ηλεκτρισμού («Global Electricity Review») του Ember βασίζεται σε ανοιχτές πηγές του τομέα της παραγωγής σε 78 χώρες, που αντιπροσωπεύουν το 93% της παγκόσμιας ζήτησης.
Το 2022 η παραγωγή ηλεκτρισμού χάρη σε ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά έφτασε το 12%, ενώ το 2015 βρισκόταν στο 5% και το 2021 στο 10%, καλύπτωντας το 80% της αύξησης της ζήτησης ηλεκτρικού ρεύματος.
Χάρη σε ανανεώσιμες πηγές εξασφαλίζεται πλέον πάνω από το 10% της παραγωγής ηλεκτρισμού σε περισσότερες από 60 χώρες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρωτοπορεί σε αυτό, το 22% της ενέργειας που παράγει προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές, ενώ κατέγραψε αύξηση 24% της παραγωγής χάρη σε φωτοβολταϊκά πάρκα σε σύγκριση με την αμέσως προηγούμενη χρονιά.
Η αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών επέτρεψε να μειωθεί η καύση άνθρακα για την παραγωγή ηλεκτρισμού, που πάντως σημείωσε οριακή αύξηση (+1,1%), καθώς η ζήτηση συνέχισε να μεγεθύνεται.
Στην έκθεση τονίζεται ότι παρά την πρόοδο που σημειώνονται ο άνθρακας παραμένει η κυριότερη πηγή ηλεκτρισμού στον κόσμο, καθώς με την καύση του παρήχθη το 36% του ηλεκτρισμού παγκοσμίως το 2022.
Η συνέχιση της χρήσης αερίου και άνθρακα για να καλυφθεί η ζήτηση είχε ως συνέπεια να αυξηθούν οι εκπομπές των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου σε νέο ρεκόρ, επισημαίνεται ακόμη στην έκθεση, που ισοδυναμούσαν με 12 δισεκατομμύρια τόνους CO2 το 2022 (+1,3%). Ωστόσο, όπως τονίζεται, αν όλος ο παραγόμενος ηλεκτρισμός παγκοσμίως εξασφαλιζόταν με την καύση ορυκτών καυσίμων, η αύξηση το 2022 θα πλησίαζε το 20%.
Οι ειδικοί του Ember εκτιμούν ότι το 2022 μπορεί να σημειώθηκε η «κορύφωση» των εκπομπών από τον τομέα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και αυτή να ήταν «η τελευταία χρονιά αύξησης της ενέργειας που παράγεται από ορυκτά καύσιμα».
Το 2023 αναμένουν ελαφριά μείωση της παραγωγής από ορυκτά καύσιμα (-0,3%) και «πολύ μεγαλύτερες μειώσεις τα χρόνια που θα ακολουθήσουν, καθώς θα επιταχύνεται η ανάπτυξη της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας.
«Σε αυτή την δεκαετία αποφασιστικής σημασίας για το κλίμα, σημειώνεται η αρχή του τέλους της εποχής των ορυκτών καυσίμων» έκρινε η αναλύτρια και βασική συντάκτης της έκθεσης Μαλγκοζάτα Βίατρος-Μότικα στον πρόλογο του κειμένου.