Κόμβος του rescEU στην νοτιοανατολική Ευρώπη θα είναι από φέτος η Ελλάδα όσον αφορά τη δασοπυρόσβεση, ενώ έχει ξεκινήσει η υλοποίηση του αντιπυρικού στρατηγικού σχεδιασμού για τον οποίο έδωσαν αναλυτικά στοιχεία σε κοινή συνέντευξη Tύπου η ηγεσία του υπ. Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη και ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Γ. Αμυράς.
Η αντιμετώπιση των πυρκαγιών στηρίζεται σε τρεις βασικούς άξονες , στην πρόληψη, στην προετοιμασία/ετοιμότητα και στην αντιμετώπιση. «Πρόκειται για μία μεγάλη εθνική προσπάθεια που στοχεύει στην ολιστική αναδιάρθρωση του μηχανισμού διαχείρισης κινδύνων της χώρας μας» δήλωσε ο κ. Στυλιανίδης.
Για πρώτη φορά φέτος, η Ελλάδα θα φιλοξενήσει στο πλαίσιο πιλοτικού προγράμματος προεγκατάστασης πυροσβεστών (χρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή), 250 πυροσβέστες από 6 χώρες, (οι οποίοι θα είναι στη διάθεση του κρατικού μηχανισμού για τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο και θα είναι προεγκαταστημένοι σε Αθήνα, Λάρισα και Τρίπολη. Κάποιες από τις αποστολές θα είναι με τα δικά τους μέσα πυρόσβεσης και θα ανταλλάσσουν τεχνογνωσία στην καταπολέμηση των δασικών πυρκαγιών. Για την λειτουργία των ξένων δασοπυροσβεστών έχουν εκπαιδευτεί 75 Έλληνες πυροσβέστες που θα αποτελούν τον σύνδεσμο των ευρωπαίων με τον κρατικό μηχανισμό. Οι ξένες αποστολές είναι από την Βουλγαρία Γαλλία Γερμανία, Ρουμανία, Φινλανδία, Νορβηγία.
Επιπλέον για πρώτη φορά φέτος θα εδρεύει στη χώρα μας μόνιμα ένα ελικόπτερο βαρέως τύπου με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Σημαντική είναι επίσης η θωράκιση για την αντιπυρική περίοδο 11 αρχαιολογικών χώρων έπειτα από τη συνεργασία των υπουργείων Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας με το υπουργείο Πολιτισμού και το υπουργείο Περιβάλλοντος, την οποία η κ. Μενδώνη χαρακτήρισε δομικού τύπου και όχι ευκαιριακή.
Συνολικά φέτος η χώρα μας μπήκε στην αντιπυρική περίοδο, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις που έγιναν σήμερα, με περίπου 90 εναέρια μέσα, διπλάσιες περιπολίες, διπλάσιο αριθμό εθελοντών, τους 500 δασοκομάντος που θα είναι διαθέσιμοι στις αρχές Ιουνίου. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι στο πλαίσιο της πρόληψης ξεκίνησε ήδη ο καθαρισμός 40.000 στρεμμάτων δασών σε όλη τη χώρα, το κόστος του οποίου ανέρχεται περίπου σε 50 εκατ. Ευρώ και καλύπτεται από ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ.
Όσον αφορά το πρώτο σκέλος, της πρόληψης, για πρώτη φορά φέτος εντός τριών μηνών θα έχουν ολοκληρωθεί ο καθαρισμός των 40.000 στρεμμάτων για να απομακρυνθεί η καύσιμη ύλη. Όπως είπε ο κ. Αμυράς, επιπλέον η παρουσία των συνεργείων καθαρισμού και των υλοτόμων στο δάσος αποτελεί πρόσθετη προστασία. Ακόμη, όπως τονίστηκε για πρώτη φορά φέτος δόθηκε τόσο νωρίς το ποσό των 18.400.000 εκατ. ευρώ προς τους δήμους για τον καθαρισμό των αστικών και περιαστικών δασών, ενώ επισημάνθηκε ότι ο ρόλος των δήμων και των περιφερειών θα είναι αρκετά ενισχυμένος, καθώς θα αποτελέσουν βασικούς συνεργάτες και των τριών υπουργείων. Παράλληλα, διατίθεται το ποσό των 22 εκατ. ευρώ για καθαρισμούς μέσω του προγράμματος «ΔΡΥΑΔΕΣ».
«Η κλιματική κρίση μας έχει ξεπεράσει. Γι αυτό και προσαρμοζόμαστε στις ανάγκες που την προκαλεί», υπογράμμισε ο κ. Στυλιανίδης και πρόσθεσε ότι στην κορυφή του σχεδιασμού είναι το ανθρώπινο δυναμικό ενώ από φέτος για πρώτη φορά μετά από 24 χρόνια η συνεργασία της Πυροσβεστικής με την δασική υπηρεσία αποκτά άλλη διάσταση. Ο υπουργός επισήμανε ακόμη ότι επιδιώκεται για την αντιπυρική προστασία το 70-80% να είναι η πρόληψη και μόνο το 20% η αντιμετώπιση, κάτι που όμως θα γίνει σε βάθος χρόνου.
Όσον αφορά την επιτήρηση, όπως είπε, ο υφυπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Ευάγγελος Τουρνάς, για πρώτη φορά φέτος εφαρμόζεται η περιπολία από αέρος με ζευγάρια αεροσκαφών (1 PZL, 1 Air Tractor ) με 2 και 3 τόνους αντίστοιχα νερού τις κρίσιμες μέρες και σε επικίνδυνες περιοχές (όπως η Εύβοια, η Βοιωτία και η Πελοπόννησος), ενώ διπλάσιες θα είναι οι περιπολίες στις οποίες θα συμμετάσχει ο στρατός, η πυροσβεστική. Παράλληλα, θα αξιοποιηθούν στις περιπολίες, και κάποιοι από τους 3.000 δασικούς καθώς επίσης θα συνδράμουν και οι εθελοντές.
Ο κ. Τουρνάς διευκρίνισε ότι θα αξιοποιηθεί το τμήμα ΘΗΣΕΑΣ, της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας που θα περιπολεί με 100 μοτοσυκλέτες σε όλα τα δάση. Πρόσθεσε δε, ότι θα αποδεσμευτούν οι πυροσβέστες από τα μικτά περίπολα για να είναι διαθέσιμοι ανά πάσα στιγμή να αντιμετωπίσουν τις πυρκαγιές καθώς και οι αστυνομικοί τις μέρες με επικινδυνότητα 4,5 προκειμένου να περιφρουρούν περιοχές υψηλού κινδύνου.
Σχετικά με το σκέλος των θεσμικών παρεμβάσεων για την πρόληψη, όπως είπε ο κ. Στυλιανίδης, δόθηκαν τα νομοθετικά εργαλεία στους δήμους για τους καθαρισμούς οικοπέδων κι απαγορεύτηκε η πρόσβαση στα δάση και σε περιοχές Natura σε μέρες με βαθμό επικινδυνότητας, 3, 4 και 5 για τον περιορισμό εργασιών σε δρυμούς και Natura που θα περιφρουρεί η ΕΛΑΣ. Ακόμη, τόνισε ότι βρίσκεται σε διαβούλευση ο κανονισμός για ενίσχυση της πυροπροστασίας ακινήτων εντός ή πλησίον των δασικών εκτάσεων.
Όσον αφορά το σκέλος, της επικοινωνίας για την πρόληψη, σε εξέλιξη είναι επικοινωνιακή καμπάνια που θα διαρκέσει όλο το καλοκαίρι. Το κόστος όλης της προσπάθειας αυτής θα καλυφθεί από το ίδρυμα Ωνάση.
«Ακολουθήσαμε τις εντολές του πρωθυπουργού και επικεντρωθήκαμε στην πρόληψη και τη συνεργασία». Αυτοί οι δύο τομείς είναι οι κρισιμότεροι για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών, σύμφωνα με τον υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργο Αμυρά, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε σε συνέντευξη Τύπου για τον σχεδιασμό αντιπυρικής περιόδου 2022 που πραγματοποιήθηκε σήμερα από κοινού με τον υπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Χρήστο Στυλιανίδη, την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη και τον υφυπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Ευάγγελο Τουρνά στο Μαρούσι.
Μάλιστα, όπως έκανε γνωστό: «Ζητήσαμε και πήραμε από το Ταμείο Ανάκαμψης 50 εκατομμύρια για να καθαρίσουμε 40.000 στρέμματα κρίσιμων δασικών οικοσυστημάτων. Συντηρούμε και διανοίγουμε δασικούς δρόμους έκτασης 11.000 χλμ σε όλη την Ελλάδα και διανοίγουμε αντιπυρικές ζώνες μήκους 1625 χλμ, προκειμένου να προστατευθούν δασικές εκτάσεις 18 εκατομμυρίων στρεμμάτων».
Ο κ. Αμυράς ανέφερε ότι ήδη έχουν ξεκινήσει οι καθαρισμοί και έχουν εγκατασταθεί οι εργολάβοι σε Δυτική Αττική, Ανατολική Αττική, Τροιζηνία Μέθανα, Πόρο, Κερατσίνι.
Ενώ, εντός της εβδομάδας ξεκινούν οι καθαρισμοί σε: Ηλεία, Κεφαλονιά, Ιωάννινα, Καστοριά, Θεσσαλονίκη, Κιλκίς, Σέρρες, Μαγνησία, Εύβοια, Ανατολικό Αιγαίο, Λάρισα, Καρδίτσα, Πιερία, Χαλκιδική, Πέλλα, Δράμα, Καβάλα, Ροδόπη και Έβρο.
Όπως επεσήμανε: «Η Ελλάδα, ως Μεσογειακή χώρα, είναι συνυφασμένη με τις δασικές πυρκαγιές. Το πρόβλημα επιτείνεται λόγω της κλιματικής κρίσης και καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε τις mega πυρκαγιές».
Ειδικότερα, όσον αφορά το κομμάτι της συνεργασίας, ο υφυπουργός ΠΕΝ τόνισε ότι: «Μετά από 24 πέτρινα χρόνια ήρθε το ραντεβού των δασικών υπηρεσιών και της πυροσβεστικής.
Αποφασίσαμε ότι δεν μπορούν να λείπουν οι δασικές υπηρεσίες από την αντιμετώπιση της φωτιάς, μικρής ή μεγάλης. Έτσι, φέραμε σε επαφή τα στελέχη των δύο σωμάτων και θα αρχίσουν πλέον να συνεργάζονται αφού βρήκαν τους κοινούς κώδικες επικοινωνίες ως προς το τι κάνει ποιός και τι πριν και κατά τη διάρκεια της φωτιάς».
Ενώ, όσον αφορά την πρόληψη, ο κ. Αμυράς επεσήμανε ότι για το ΥΠΕΝ έχει πολλά επίπεδα. «Δεν είναι τυχαίο ότι δημιουργήθηκε η γενική γραμματεία δασών με επικεφαλής των Κωνσταντίνο Αραβώση», ανέφερε και πρόσθεσε ότι: «Αποφασίσαμε να κάνουμε κάτι που δεν έχει ξαναγίνει στην Ελλάδα. Να μπαίνουμε και να καθαρίζουμε προληπτικά αφαιρώντας τη συσσωρευμένη καύσιμη ύλη που βρίσκεται συγκεντρωμένη στα δάση μας».
Τέλος, ο υφυπουργός ΠΕΝ αναφέρθηκε στη στενή συνεργασία με το υπουργείο Πολιτισμού για την προστασία των αρχαιολογικών χώρων, αλλά και την αντιπυρική μέριμνα σε αστικά δάση και άλση, όπως το Άλσος Συγγρού.
Στη μάχη από τον Ιούνιο 500 δασοκομάντος – Αυξημένα τα εναέρια μέσα
Στις αρχές Ιουνίου θα είναι επιχειρησιακά διαθέσιμοι οι 500 δασοκομάντος, εκ των οποίων οι 440 θα είναι δασοπυροσβέστες και οι 60 δασολόγοι δασοπόνοι. Σε αυτούς προστίθενται 90 ειδικά εκπαιδευμένοι πυροσβέστες που θα είναι επικεφαλής των ομάδων. Θα υπάρχουν 6 επιχειρησιακές βάσεις, σε Ελευσίνα, Θεσσαλονίκη, Ηράκλειο, Λαμία, Ιωάννινα και Πάτρα. Πρόκειται για αερομεταφερόμενο σώμα με ελικόπτερα που θα έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν το αντιπύρ ως μέσο κατάσβεσης.
Σχετικά με τη δυναμική του κρατικού μηχανισμού για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών αυξάνεται ο στόλος των αεροσκαφών που θα απαριθμεί περίπου 90 εναέρια μέσα. Ειδικότερα, περίπου 46 θα είναι τα μισθωμένα φέτος, 40 θα είναι από τον εθνικό στόλο, ενώ κάποια θα είναι από το rescEU και από χορηγίες. Τα μισθωμένα εναέρια μέσα είναι 9 ελικόπτερα βαρέως τύπου, 12 μεσαίου τύπου, 8 ελικόπτερα Augusta Bell (πυρόσβεσης και μεταφοράς προσωπικού ταυτόχρονα) και 17 αεροσκάφη Air Tractor (έναντι 6 πέρσι). Σημειώνεται ότι τα περισσότερα από τα μισθωμένα εναέρια μέσα εξασφαλίστηκαν μέσω του μηχανισμού NSPA του ΝΑΤΟ έπειτα από τη διευθέτηση οφειλών της χώρας, η οποία χαρακτηρίστηκε από τον κ. Στυλιανίδη κομβικής σημασίας.
Ο κ. Τουρνάς διευκρίνισε ότι τα εναέρια μέσα δεν σβήνουν τη φωτιά αλλά είναι πολύτιμα για την πρώτη ανταπόκριση και τόνισε ότι από το σύνολο μόνο το 1/3 επιχειρεί σε περίπτωση πυρκαγιών, το άλλο 1/3 βρίσκεται σε φάση επιστροφής ή εφοδιασμού και 1/3 είναι πάντοτε στο έδαφος. «Τις φωτιές τις σβήνουν οι επίγειες δυνάμεις», τόνισε ο κ. Τουρνάς, ενώ ο κ. Στυλιανίδης υπογράμμισε ότι θα πρέπει να αναγνωρίζουμε το έργο και την προσφορά των Πυροσβεστών. Όσον αφορά τις επίγειες δυνάμεις η Πυροσβεστική διαθέτει 14.616 πυροσβέστες και πυροσβέστριες, εκ των οποίων 9.189 είναι μόνιμο προσωπικό και 2.427 5ετούς υποχρέωσης που συνεπικουρούνται από 2.500 εποχικούς πυροσβέστες.
Επιπλέον ανακοινώθηκε ότι διπλασιάζεται ο αριθμός των εθελοντών πυροσβεστών του ΠΣ, οι οποίοι θα φτάνουν τους 4.000 και θα ενταχθούν σταδιακά στο επιχειρησιακό σχέδιο του ΠΣ. Παράλληλα 470 εθελοντικές οργανώσεις της Πολιτικής Προστασίας έχουν ενταχθεί στο σχεδιασμό. Φέτος εκπαιδεύονται 2.100 εθελοντές της Πολιτικής Προστασίας.
Στο πλαίσιο της επιχειρησιακής ετοιμότητας ανακοινώθηκε ότι θα γίνονται ασκήσεις ετοιμότητας που θα σχετίζονται με την οργανωμένη απομάκρυνση των πολιτών από περιοχές που κινδυνεύουν.
Σε ερώτηση αν υπάρχει σχέδιο για τις φωτιές που εκδηλώνονται από πυλώνες υψηλής τάσης της ΔΕΗ ο κ. Στυλιανίδης είπε ότι έχουν ήδη προχωρήσει σε συνεργασία με τον ΔΕΔΔΗΕ, ωστόσο οι φωτιές αυτές αποτελούν μόνο το 2-3% από το σύνολο των δασικών πυρκαγιών. Για το ίδιο θέμα ο κ. Αμυράς ανέφερε ότι έχει ήδη προχωρήσει νομοθετική ρύθμιση από το υπουργείο Περιβάλλοντος προκειμένου ο ΔΕΔΔΗΕ να μην χρειάζεται έγκριση από τη δασική υπηρεσία για καθαρισμό γύρω από τους πυλώνες και υποχρεούται να απομακρύνει τα υπολείμματα.
Σε ερώτηση επίσης για τα κενά στο προσωπικό της Πυροσβεστικής ο κ. Τουρνάς απάντησε ότι δεν υπάρχει πρόβλεψη για προσλήψεις ωστόσο υπάρχει η μελέτη του Πυροσβεστικού Σώματος και θα γίνουν σταδιακά νέες προσλήψεις με στόχο μακροπρόθεσμα την κάλυψη των κενών θέσεων και την μείωση του ηλικιακού μέσου όρου.
Ειδικά μέτρα για την Εύβοια
Ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Αμυράς, απαντώντας σε σχετική ερώτηση για τα μέτρα στην Εύβοια που επλήγη από τις περσινές πυρκαγιές είπε ότι πρόκειται να καθαριστούν το επόμενο διάστημα 8.000 στρέμματα δασών. Συγκεκριμένα θα καθαριστούν τα δημόσια δάση Στροπώνων, Μετοχίου, Στενής, Σταυρού – Ακρών, Παγώντα. Αγίας Σοφίας. Θα καθαριστούν επίσης εκατέρωθεν του επαρχιακού δρόμου Χαλκίδας – Προκοπίου. Ακόμη θα καθαριστεί το δημόσιο δάσος Λίμνης και του Πηλίου και το ιδιωτικό δάσος Προκοπίου, Δραζίου και το συνιδιόκτητο δάσος Καλυβίων, ενώ θα καθαριστούν πέριξ των οικισμών Μαντουδίου, Καλυβίων, Τουρπίου, Δαφνούσας, Προκοπίου και Πηλίου.
Από την πλευρά του ο υφυπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Ευάγγελος Τουρνάς, επισήμανε ότι σε ευάλωτες και επικίνδυνες περιοχές, όπως η Εύβοια και η Πελοπόννησος θα ενισχυθεί η προεγκατάσταση των πυροσβεστικών δυνάμεων.