Η γνωμοδότηση, η οποία δημοσιεύθηκε την Τετάρτη (13 Ιανουαρίου), είναι η πρώτη εκτίμηση επικινδυνότητας της EFSA για τα προϊόντα τροφίμων εντόμων και αφορά συγκεκριμένα την ασφάλεια του αποξηραμένου κίτρινου σκουληκιού ως νέο φαγητό, είτε ως ολόκληρο αποξηραμένο έντομο είτε με τη μορφή σκόνης.
Η γνωμοδότηση έρχεται μετά την υποβολή αίτησης από τη γαλλική εταιρεία EAP Group Agronutris το 2018.
Αν και τα τρόφιμα που βασίζονται σε έντομα υπήρξαν μέχρι σήμερα ένα πολύ εξειδικευμένο προϊόν, πλέον θεωρούνται ως μία πολλά υποσχόμενη λύση στις προκλήσεις αειφορίας που αντιμετωπίζει η βιομηχανία τροφίμων, καθώς προσφέρουν μια βιώσιμη πηγή πρωτεϊνών που μπορεί να αναπτυχθεί με ελάχιστους πόρους.
Η EFSA κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το έντομο ήταν ασφαλές υπό τις προτεινόμενες συνθήκες χρήσης, αλλά υπογράμμισε ορισμένες ανησυχίες σχετικά με αλλεργίες, ειδικά ανάμεσα σε όσους γνωρίζουν ότι έχουν αλλεργία σε καρκινοειδή και ακάρεα σκόνης.
Ως εκ τούτου, η επιτροπή της EFSA συνέστησε να «διεξαχθεί περεταίρω έρευνα σχετικά με την αλλεργιογένεση στο κίτρινο σκουλήκι».
«Αυτοί οι κίνδυνοι είναι πράγματι γνωστοί στους παραγωγούς εντόμων», εξήγησε ο πρόεδρος της διεθνούς πλατφόρμας εντόμων για τρόφιμα και ζωοτροφές (IPIFF), Antoine Hubert, ο οποίος χαρακτήρισε τη δημοσίευση της γνωμοδότησης ως «ένα σημαντικό ορόσημο για την ευρύτερη εμπορευματοποίηση της των βρώσιμων εντόμων σε επίπεδο ΕΕ».
«Οι επιστημονικές δημοσιεύσεις έχουν ήδη εντοπίσει τέτοια περιστατικά και αρκετές εταιρείες παραγωγής εντόμων έχουν αναπτύξει σε βάθος αποδεικτικά στοιχεία, προκειμένου να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση τέτοιων κινδύνων», είπε, ζητώντας επίσης από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να αναπτύξουν προσαρμοσμένες διατάξεις επισήμανσης για την κατάλληλη ενημέρωση των Ευρωπαίων καταναλωτών.
Απ΄ την πλευρά του ο επιστήμονας Ερμόλαος Βερβέρης, αξιωματούχος της μονάδας NUTRI της EFSA, δήλωσε ότι αυτή η πρώτη εκτίμηση επικινδυνότητας της Αρχής για ένα έντομο ως νέο φαγητό ήταν ένα «αποφασιστικό και απαραίτητο» βήμα στη ρύθμιση των νέων τροφίμων, που θα υποστηρίξει τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής της ΕΕ στη λήψη αποφάσεων με βάση την επιστήμη και την εξασφάλιση της ασφάλειας των καταναλωτών.
«Οι αξιολογήσεις ασφάλειας της EFSA για τα έντομα και τα προϊόντα τους ως νέα τρόφιμα αποτελούν σημαντική συμβολή στην καινοτομία σε αυτόν τον τομέα», πρόσθεσε.
Επισημαίνεται ότι η γνωμοδότηση, η τελευταία σε μια σειρά επιστημονικών γνωμοδοτήσεων της EFSA για τις νέες εφαρμογές των εν λόγω τροφίμων, θα χρησιμεύσει ως βάση για μια επικείμενη απόφαση έγκρισης για εμπορία.
Η Επιτροπή πρέπει τώρα εντός επτά μηνών να υποβάλει σχέδιο εκτελεστικής πράξης, που θα επιτρέπει τη διάθεσή τους στην αγορά.
«Ελπίζουμε ότι αυτά τα τελικά βήματα θα οδηγήσουν στο να επιτραπεί η εμπορία αυτού του προϊόντος έως τα μέσα του 2021», δήλωσε ο Christophe Derrien, γενικός γραμματέας του IPIFF.
Νέα τρόφιμα θεωρούνται όσα δεν καταναλώνονταν σε σημαντικό βαθμό στην ΕΕ πριν από τις 15 Μαΐου 1997, όταν τέθηκε σε ισχύ η πρώτη νομοθεσία για τα τρόφιμα. Και αφορούν είτε χημικές ενώσεις που συντέθηκαν πρόσφατα, είτε προέρχονται από νέες πηγές, ή παράγονται χρησιμοποιώντας νέες τεχνολογίες ή αφορούν σε φαγητό που παραδοσιακά τρώγεται εκτός ΕΕ.
Σημειώνεται ότι σε μια προσπάθεια να διευκολυνθούν οι επιχειρήσεις τροφίμων, προκειμένου να φέρνουν πιο εύκολα και γρήγορα νέα και καινοτόμα τρόφιμα στην αγορά της ΕΕ, διατηρώντας παράλληλα υψηλά επίπεδα ασφάλειας των τροφίμων, ένας ενημερωμένος κανονισμός για τα νέα τρόφιμα της ΕΕ τέθηκε σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2018.
Έκτοτε, η EFSA έχει λάβει 15 αιτήσεις για νέα τρόφιμα που σχετίζονται με έντομα, εκ των οποίων οι 11 έχουν συμπεριληφθεί στην αξιολόγηση κινδύνου και οι υπόλοιπες 4 βρίσκονται στο στάδιο του ελέγχου καταλληλότητας.
[Δημοσιογραφική επιμέλεια στα Ελληνικά: Ηλίας Παλιαλέξης]