Σύμφωνα με το Green Tank, «η Ελλάδα πρέπει να ενισχύσει τη διατήρηση της φύσης με την εφαρμογή των υφιστάμενων δεσμεύσεων της, όπως είναι ο πλήρης χαρακτηρισμός των προστατευόμενων περιοχών. Μάλιστα, πέρα από δράσεις προστασίας η Ελλάδα έχει την ευκαιρία να αναδείξει τις προστατευόμενες περιοχές ως πρότυπα βιώσιμης ανάπτυξης, ενσωματώνοντας δράσεις για τη δημιουργία μίας εθνικής εταιρικής ταυτότητας για τη φύση (π.χ. Nature Greece), η οποία θα αποδώσει προστιθέμενη αξία σε τοπικά προϊόντα και θα φέρει νέες ευκαιρίες στον τουρισμό».
Η έκθεση διατυπώνει τις ακόλουθες προτάσεις για το νέο εθνικό πενταετές Σχέδιο Δράσης για τη Βιοποικιλότητα, το οποίο η πολιτεία πρέπει να καταρτίσει στο επόμενο διάστημα:
- Να προβλέπει στοχευμένα μέτρα για τη διερεύνηση και την αντιμετώπιση νέων απειλών, όπως είναι τα ξενικά εισβλητικά είδη.
- Να δοκιμάσει ολιστικές προσεγγίσεις στη διατήρηση της βιοποικιλότητας ενσωματώνοντας, για παράδειγμα τη διάσταση της προστασίας του τοπίου.
- Να δώσει έμφαση στην αποκατάσταση της φύσης. Με αυτόν τον τρόπο θα αποκατασταθούν οι φυσικές οικοσυστημικές λειτουργίες, όπως είναι η αντιπλημμυρική προστασία, θα προωθηθούν λύσεις βασισμένες στη φύση για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και θα αναδειχθούν νέες δυνατότητες για κλάδους της οικονομίας που μέχρι σήμερα δεν έχουν δοκιμαστεί σε αυτή την προσέγγιση.
- Να ενσωματώσει οριζόντια τη διατήρηση της βιοποικιλότητας σε όλες τις πολιτικές και κυρίως σε τομείς όπως είναι ο χωρικός σχεδιασμός, ο τουρισμός, και ο πρωτογενής τομέας. Ενδεικτικά, θέτοντας μετρήσιμους στόχους όπως είναι η μείωση στο μισό της χρήσης χημικών φυτοφαρμάκων ή την αύξηση των εκτάσεων στο 25% που καλλιεργούνται με βιολογικό τρόπο μπορεί να επιταχυνθεί η μετάβαση της ελληνικής γεωργίας σε βιώσιμες πρακτικές.
- Να κατευθύνει με δεσμευτικό τρόπο τον σχεδιασμό της νέας προγραμματικής περιόδου 2021-2027 και του Ταμείου Ανάκαμψης αξιοποιώντας τη σπάνια ευκαιρία που δημιουργεί η χρονική σύμπτωση της κατάρτισης του νέου πενταετούς Σχεδίου Δράσης για τη Βιοποικιλότητα, με τον σχεδιασμού των νέων συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων. Με αυτόν τον τρόπο, μάλιστα, η Ελλάδα μπορεί να πετύχει ακόμα και νωρίτερα από το προβλεπόμενο (2024) τη δέσμευση του 7,5% των ευρωπαϊκών πόρων ετησίως στη διατήρηση της βιοποικιλότητας, και να καρπωθεί νωρίς τα σχετικά οφέλη.
- Να ενθαρρύνει την ανάληψη πρωτοβουλιών πράσινης διπλωματίας με στόχευση τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, κυρίως στη νοτιοανατολική Ευρώπη και τη Μεσόγειο.
Όπως υπογραμμίζει η οργάνωση, για όλα τα παραπάνω το ΥΠΕΝ πρέπει να αναλάβει συντονιστικό και εποπτικό ρόλο εδραιώνοντας τη συνεργασία μεταξύ των συναρμόδιων υπουργείων και τη δικτύωση όλων των εμπλεκόμενων φορέων.
Η ανάλυση του Green Tank καταλήγει ότι για κανέναν από τους 13 γενικούς στόχους ή τους 39 ειδικούς στόχους της Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα δεν έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος, ενώ σε 12 από τους 39 στόχους η πρόοδος είναι μηδαμινή.
«Δεν πρέπει να μείνουμε στην αποθαρρυντική εικόνα για την πορεία υλοποίησης των μέτρων για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας μέχρι σήμερα. Πρέπει να σταθούμε στην ελπίδα που δίνουν οι επιστήμονες ότι αν προχωρήσουμε σε ριζικές αλλαγές, η φύση μπορεί να ανακάμψει και μαζί να θωρακίσει τη δημόσια υγεία και τη μετάβαση σε μία βιώσιμη οικονομία. Θέτοντας τώρα σε προτεραιότητα τη φύση, η Ελλάδα μπορεί όχι μόνο να διατηρήσει τον μοναδικό της φυσικό πλούτο, αλλά και να προχωρήσει στον μετασχηματισμό της εθνικής οικονομίας στη βάση της βιωσιμότητας», δήλωσε η Ιόλη Χριστοπούλου, Διευθύντρια πολιτικής, του Green Tank.
«Αν και η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση σε σύγκριση με άλλες χώρες σχετικά με την ανεπάρκεια και την αναποτελεσματικότητα των μέτρων αντιμετώπισης της απώλειας της βιοποικιλότητας, η έκθεση τονίζει ότι είναι πλέον επιτακτική η ανάγκη η χώρα να αποκτήσει μία εθνική πολιτική για τη βιοποικιλότητα που αρμόζει στον φυσικό πλούτο που διαθέτει», επισημαίνει η οργάνωση.
Ηλίας Παλιαλέξης