Ολοκληρώνεται το πρώτο στάδιο για τη μεγαλύτερη πολεοδομική μεταρρύθμιση στη χώρα με την προκήρυξη των διαγωνισμών για τη σύνταξη μελετών των πέντε (5) πρώτων Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων που εντάσσονται στο χρηματοδοτούμενο από το Ταμείο Ανάκαμψης Πρόγραμμα Πολεοδομικών Μεταρρυθμίσεων «Κωνσταντίνος Δοξιάδης», συνολικού προϋπολογισμού 401,05 εκατ. €.
Για πρώτη φορά υλοποιείται για πάνω από το 70% της Επικράτειας παράλληλος πολεοδομικός και χωροταξικός σχεδιασμός με ακρίβεια και αυστηρές προδιαγραφές που θα θέσουν κανόνες και θα βάλουν τάξη στον χώρο συντεταγμένα και με ασφάλεια δικαίου, με τη θεσμική θωράκιση από το Συμβούλιο της Επικρατείας και την έκδοση των αντίστοιχων Προεδρικών Διαταγμάτων.
Οι προκηρύξεις που δημοσιεύονται από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, ως αναθέτουσα αρχή από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας που είναι ο κύριος του συνολικού έργου, αφορούν στα εξής πέντε Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια:
- Δήμου Μινώα Πεδιάδας
- Δήμου Θήρας
- Δήμου Μυκόνου
- Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας (Δήμου Πύργου και Δήμου Ήλιδας)
- Δήμου Κορινθίων & Δήμου Λουτρακίου- Περαχώρας -Αγ. Θεοδώρων
Παράταση αναστολής κατά ένα έτος στην έκδοση οικοδομικών αδειών σε Μύκονο – Σαντορίνη
Υπογραμμίζεται ότι της διακήρυξης του διαγωνισμού για τη σύνταξη των ΕΠΣ στη Σαντορίνη και τη Μύκονο, έχει προηγηθεί η Απόφαση του Υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αρμόδιου για θέματα Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος, Νίκου Ταγαρά, (ΦΕΚ Δ΄578/07.09.2021) με την οποία παρατείνεται η αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών στις εκτός σχεδίου περιοχές στη Μύκονο και τη Σαντορίνη για ένα έτος.
Η παράταση αναστολής δίνεται ώστε με την ολοκλήρωσή των ΕΠΣ -μετά και την έκδοση των σχετικών Προεδρικών Διαταγμάτων- να τεθούν σαφείς κανόνες και χωροταξικοί – πολεοδομικοί περιορισμοί με στόχο την προστασία του φυσικού και αστικού περιβάλλοντος των νησιών αυτών, καθώς λόγω του μεγάλου επενδυτικού ενδιαφέροντος έχουν σημειωθεί φαινόμενα υπερκορεσμού και άναρχης δόμησης.
Σε 4 κύκλους οι αναθέσεις των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων
Τονίζεται ότι έχουν ήδη προκηρυχθεί οι διαγωνισμοί για τις μελέτες των πρώτων 12 Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΣ) που αποτελούν τον πρώτο -και πιλοτικό- διαγωνιστικό κύκλο αναθέσεων από τους συνολικά τέσσερις (4). Στον επόμενο ενάμιση μήνα, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα του ΥΠΕΝ που έχει κατατεθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης, θα ακολουθήσει ο δεύτερος διαγωνιστικός κύκλος που θα αφορά περίπου σε 130 μελέτες ΤΠΣ, στο σύνολο των 229 μελετών. Ειδικότερα, τα πρώτα 12 ΤΠΣ είναι τα εξής:
- Δήμου Ήλιδας
- Δήμου Αιγιαλείας
- Δήμου Μεγίστης
- Δήμου Σύρου – Ερμούπολης
- Δήμου Ιθάκης
- Δήμου Γρεβενών
- Δήμων Καρπάθου και Κάσου
- Δήμων Αίγινας και Αγκιστρίου
- Δήμου Μάνδρας – Ειδυλλίας
- Δήμου Γρεβενών
- Δήμων Πάτμου, Λειψών, Λέρου, Αγαθονησίου, Καλυμνίων
- Δήμου Κεντρικών Τζουμέρκων
Λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος και των ερωτημάτων των ενδιαφερομένων για συμμετοχή στους διαγωνισμούς για τα πρώτα 12 Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια που ήδη έχουν προκηρυχθεί, ανακοινώνεται ότι το ΤΕΕ, αποφάσισε την ολιγοήμερη παράταση της προθεσμίας υποβολής προσφορών, μέχρι τις 8 Οκτωβρίου 2021 και συνακόλουθα της ηλεκτρονικής αποσφράγισης των προσφορών.
Ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Νίκος Ταγαράς, δήλωσε:
Είμαστε αποφασισμένοι στην Κυβέρνηση να μπουν κανόνες και τάξη στον χώρο. Τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια όπως και τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια συνιστούν το πρώτο και πλέον σημαντικό επίπεδο πολεοδομικού σχεδιασμού της χώρας. Είναι σύνθετες και πλήρεις μελέτες, οι οποίες στην ολοκλήρωσή τους θα βελτιώσουν καθοριστικά την εικόνα της Ελλάδας, τόσο στο φυσικό όσο και στο αστικό Περιβάλλον, ενισχύοντας σημαντικά τις επενδύσεις με οργάνωση και τάξη.
Παράλληλα, έχοντας αυτά τα σύγχρονα πολεοδομικά εργαλεία στα χέρια μας και αξιοποιώντας έγκαιρα και μεθοδικά τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης θωρακίζουμε με γρήγορες διαδικασίες, ιδιαιτέρως δημοφιλείς νησιωτικούς προορισμούς της χώρας μας, όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη, καθώς με το πέρας της εκπόνησης των Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων αυτών των νησιών, θα μπει τάξη στη δόμηση, αφήνοντας πίσω δυσάρεστα φαινόμενα του παρελθόντος.
Οφείλω να ευχαριστήσω τον Γενικό Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, Ευθύμιο Μπακογιάννη, όλους τους συνεργάτες της Γενικής Γραμματείας, καθώς και τον πρόεδρο του ΤΕΕ, Γιώργο Στασινό, για τη συστηματική δουλειά και την προσήλωση που επέδειξαν για αυτή την εμβληματική πολεοδομική μεταρρύθμιση.
Η εκπόνηση μελετών για πάνω από το 70% της χώρας με τη χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αποτελούν εθνικό στοίχημα που οφείλουμε όλοι μαζί, η Κυβέρνηση, το Υπουργείο, το ΤΕΕ, όλος ο τεχνικός κόσμος και η Αυτοδιοίκηση να κερδίσουμε προς όφελος των πολιτών και συνολικά της χώρας.
Ο Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, Ευθύμιος Μπακογιάννης, δήλωσε:
«Το Πρόγραμμα Πολεοδομικών Μεταρρυθμίσεων θα διαδραματίσει κομβικό ρόλο στην ανάπτυξη της χώρας και στην περιβαλλοντική προστασία του φυσικού και του δομημένου περιβάλλοντος.
Μέχρι σήμερα υπήρχε πλαίσιο σε ένα μικρό μέρος της Επικρατείας, που πολλές φορές ακόμα και αυτό αμφισβητούνταν από προσφυγές πολιτών στο ΣτΕ. Πλέον, έχουμε την ευκαιρία να αποκτήσουμε ένα σύγχρονο εργαλείο που θα πατάει σε γερές βάσεις με Προεδρικά Διατάγματα, ενώ ο πολεοδομικός σχεδιασμός θα συνοδεύεται από στρατηγική περιβαλλοντική εκτίμηση για τη βιώσιμη ανάπτυξη κάθε Δήμου της Ελλάδας».
Ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, Γιώργος Στασινός, δήλωσε:
«Ξεκινάμε με πράξεις και όχι με λόγια, όπως συνέβαινε τα τελευταία χρόνια, ένα τεράστιο και παράλληλα πολύ δύσκολο εγχείρημα, την ολοκλήρωση του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού της χώρας.
Το στοίχημα είναι μεγάλο και για να το κερδίσουμε θέλουμε αρωγούς όλους τους μελετητές που ασχολούνται με αυτό το αντικείμενο. Θα χρειαστεί να εργαστούν όλοι και μάλιστα εντατικά.
Έχει φροντίσει η Κυβέρνηση να εξασφαλίσει τους σημαντικούς οικονομικούς πόρους που θα πρέπει να απορροφηθούν μέχρι το 2025. Η άψογη συνεργασία μας με τους αρμόδιους Υπουργούς Κώστα Σκρέκα, Νίκο Ταγαρά, τον Γενικό Γραμματέα, Ευθύμιο Μπακογιάννη και όλους τους συνεργάτες τους και τους υπηρεσιακούς παράγοντες του ΥΠΕΝ, μάς δίνει την αισιοδοξία ότι θα φέρουμε εις πέρας ένα από τα πιο αναπτυξιακά έργα της χώρας.
Ήρθε η ώρα να γίνουν μέσα στους επόμενους μήνες και χρόνια όσα δεν έγιναν τα τελευταία 50 χρόνια. Με σχέδιο, αποφασιστικότητα, προσήλωση στο αποτέλεσμα και συνεργασία, ο τεχνικός κόσμος της χώρας αποδεικνύει ότι θέλει και μπορεί να οδηγήσει τις προσπάθειες ώστε να αποκτήσει κάθε περιοχή της χώρας ορθό, αναπτυξιακό και δίκαιο σχεδιασμό του χώρου, για να έχουμε όλοι ένα καλύτερο μέλλον, για να γνωρίζουμε όλοι πού και πώς θα αναπτυχθεί η χώρα και η κοινωνία, πού και πώς θα προστατέψουμε τον περιβαλλοντικό και πολιτιστικό πλούτο της χώρας. Το ΤΕΕ διαλέγεται και συνδράμει την Πολιτεία σε κάθε μεγάλη μεταρρύθμιση, προτείνει, αναλύει, ωριμάζει αλλά και προωθεί και εφαρμόζει όσα απαιτούνται για να πάει μπροστά η Ελληνική κοινωνία και οικονομία. Συνεχίζουμε με εντατικούς ρυθμούς τη δουλειά».
Το Πρόγραμμα Πολεοδομικών Μεταρρυθμίσεων «Κωνσταντίνος Δοξιάδης» που έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης αφορά σε χρηματοδότηση πολεοδομικών μελετών μείζονος σημασίας και περιλαμβάνει τις εξής δράσεις:
1) Τοπικά Πολεοδομικά Σχεδία (Τ.Π.Σ.), και Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια (Ε.Π.Σ.)
2) Αυτοτελείς μελέτες για ζώνες υποδοχής συντελεστή δόμησης (Ζ.Υ.Σ.),
3) Αυτοτελείς μελέτες οριοθέτησης οικισμών και
4) Αυτοτελείς μελέτες χαρακτηρισμού δημοτικών οδών
Τα ΤΠΣ όπως και τα ΕΠΣ θεσμοθετούν: χρήσεις γης, όρους δόμησης, κανονισμούς και περιορισμούς, οικιστικές και προς πολεοδόμηση περιοχές, περιοχές προστασίας, περιοχές ανάπτυξης παραγωγικών δραστηριοτήτων, σημαντικές παρεμβάσεις πολεοδομικού σχεδιασμού, περιοχές ειδικών αστικών κινήτρων, οδικό δίκτυο, μεταφορών, κατασκευών, καθώς και περιβαλλοντικά δίκτυα, μέτρα για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, μέτρα για την υποστήριξη καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και διαχείριση των συνεπειών φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών, όπως και προϋποθέσεις ή περιορισμούς που απαιτούνται για την ολοκληρωμένη χωρική ανάπτυξη και οργάνωση της περιοχής μελέτης.
Χρονοδιάγραμμα
- Υπογραφή συμβάσεων για το 100% των αναθέσεων από Δεκέμβριο 2021 με πρόβλεψη έως και τον Νοέμβριο 2022.
- Ολοκλήρωση μελετών με έκδοση βεβαίωσης ολοκλήρωσης και αξιολόγηση (ορόσημο RRF) για το 100% των αναθέσεων έως Δεκέμβριο 2025.
Στα πλαίσια της εκπόνησης των ΤΠΣ:
- Θα γίνει ανάθεση συνολικά 229 διακριτών μελετών ΤΠΣ, τα οποία θα καλύπτουν την έκταση μιας ή περισσοτέρων δημοτικών ενοτήτων.
- Θα λάβουν χώρα 4 κύκλοι αναθέσεων, οι οποίοι αναμένεται να καλύψουν συνολικά (χωρικά / γεωγραφικά) 768 Δημοτικές Ενότητες (σε όλη την επικράτεια).
- Η επιλογή των δημοτικών ενοτήτων που θα μετέχουν σε κάθε κύκλο αναθέσεων έχει προκύψει από ορισθείσα Επιτροπή αξιολόγησης .
Κάθε ανάθεση ΤΠΣ όπως και ΕΠΣ περιλαμβάνει :α) Την κύρια μελέτη, β) Τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), γ) Τη Μελέτη Εκτίμησης Γεωλογικών Κινδύνων και Γεωλογικής Καταλληλόλητας και δ)Τη Μελέτη Οριοθέτησης των Υδατορεμάτων.
Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια – Ο πρώτος διαγωνιστικός κύκλος
- Δήμου Ήλιδας με εκτιμώμενη αξία: 898.284,55 €υρώ (χωρίς Φ.Π.Α.)
- Δήμου Αιγιαλείας με εκτιμώμενη αξία: 1.856.194,84 € (χωρίς Φ.Π.Α.)
- Δήμου Μεγίστης με εκτιμώμενη αξία: 156.784,10 € (χωρίς Φ.Π.Α.)
- Δήμου Σύρου – Ερμούπολης με εκτιμώμενη αξία: 754.670,43 € (χωρίς Φ.Π.Α.
- Δήμου Ιθάκης με εκτιμώμενη αξία: 195.417,73 € (χωρίς Φ.Π.Α.)
- Δήμου Γρεβενών με εκτιμώμενη αξία: 1.525.425,63 € (χωρίς Φ.Π.Α.)
- Δήμων Καρπάθου και Κάσου με εκτιμώμενη αξία: 989.540,90 € (χωρίς Φ.Π.Α.)
- Δήμων Αίγινας και Αγκιστρίου με εκτιμώμενη αξία: 579.432,67 € (χωρίς Φ.Π.Α.)
- Δήμου Μάνδρας – Ειδυλλίας με εκτιμώμενη αξία: 911.176,29 € (χωρίς Φ.Π.Α.)
- Δήμου Γρεβενών με εκτιμώμενη αξία: 1.196.166,52 € (χωρίς Φ.Π.Α.)
- Δήμων Πάτμου, Λειψών, Λέρου, Αγαθονησίου, Καλυμνίων, με εκτιμώμενη αξία: 1.197.306,31 € (χωρίς Φ.Π.Α.)
- Δήμου Κεντρικών Τζουμέρκων με εκτιμώμενη αξία: 1.367.929,42 € (χωρίς Φ.Π.Α.)
- Η προκήρυξη των πρώτων 12 ΤΠΣ αποτελούν είναι «πιλοτική» για τους υπόλοιπους κύκλους προκηρύξεων που θα ακολουθήσουν, γι΄αυτό και οι δημοτικές ενότητες που περιλαμβάνονται στον πρώτο κύκλο διαθέτουν ποικίλα χαρακτηριστικά ώστε να αποτυπώνονται ενδεικτικά οι ιδιαιτερότητες όλης της χώρα (νησιωτικότητα, ορεινές, πεδινές, αστικές, περιαστικές περιοχές, καθώς και περιοχές με εθνική σημασία όπως η νήσος Μεγίστη).
Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια
- Τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΕΠΣ) αποτελούν ιδιαίτερα χρήσιμα και ασφαλή πολεοδομικά εργαλεία για τη χωρική οργάνωση και ανάπτυξη περιοχών που μπορούν να λειτουργήσουν ως υποδοχείς σχεδίων, έργων και προγραμμάτων υπερτοπικής ή στρατηγικής σημασίας. Το περιεχόμενό τους είναι το ίδιο με αυτό των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΣ).
- Τα ΕΠΣ διαφοροποιούνται από τα ΤΠΣ στο ότι δεν ταυτίζονται απαραίτητα με τα διοικητικά όρια δημοτικών ενοτήτων και μπορούν να συνταχθούν: (α) για προγράμματα αναγέννησης αστικής ή περιβαλλοντικής προστασίας ή αποκατάστασης από καταστροφές, (β) σε περιοχές παρέμβασης στο πλαίσιο συγχρηματοδοτούμενων από την ΕΕ προγραμμάτων όπως ολοκληρωμένες χωρικές παρεμβάσεις καθώς και (γ) σε περίπτωση ανάγκης ταχείας ολοκλήρωσης του πολεοδομικού σχεδιασμού πρώτου επιπέδου, λόγω κρίσιμων χωρικών προβλημάτων.
Τα 5 πρώτα ΕΠΣ
Τα 5 πρώτα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια που προκηρύχθηκαν από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος -Αναθέτουσα Αρχή το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας- είναι τα εξής:
- ΕΠΣ Δήμου Μινώα Πεδιάδας, με προεκτιμώμενη αξία: 1.399.469,57 € (χωρίς ΦΠΑ)
Ο καθορισμός χρήσεων γης, όρων δόμησης και ειδικών όρων που θα γίνει μέσω του ΕΠΣ θα πρέπει να διασφαλίζει τη βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής, την ισόρροπη ανάπτυξη των χρήσεων γης μετά και από την κατασκευή του Αεροδρομίου στο Καστέλλι (υπερτοπικός πόλος), να λαμβάνει υπόψη βασικές αρχές και παραμέτρους, όσον αφορά στην κλιματική αλλαγή – κρίση και να συνάδει με τον ειδικό χαρακτήρα του Δήμου, όσον αφορά στην προστασία του περιβάλλοντος, την αποφυγή της υπερεκμετάλλευσης των φυσικών πόρων, την αντιμετώπιση της ρύπανσης και τη διαχείριση των αποβλήτων.
- ΕΠΣ Δήμου Θήρας με προεκτιμώμενη αξία 495.195,16 € (χωρίς ΦΠΑ)
Δεδομένων των ιδιαίτερων φυσικών, πολιτιστικών και τοπιακών χαρακτηριστικών του νησιού, των τουριστικών πόρων που διαθέτει και των πιέσεων που ασκούνται από τις τουριστικές ροές απαιτείται άμεσα η ολοκληρωμένη χωροταξική – πολεοδομική θεώρηση και σχεδιασμός της περιοχής.
Το καταλληλότερο εργαλείο για την Σαντορίνη είναι το ΕΠΣ διότι μπορεί να αντιμετωπίσει τα κρίσιμα χωρικά προβλήματα που αντιμετωπίζει το νησί σε πολύ σύντομο χρονικό στάδιο.
Με το ΕΠΣ παρέχεται ταχεία διεκπεραίωση και ολοκλήρωση του σχεδιασμού γιατί διαδικαστικά καταρτίζεται και εγκρίνεται σε ένα (ενιαίο) στάδιο και ανταποκρίνεται στην επείγουσα ανάγκη χωρικού σχεδιασμού προς όφελος της βιωσιμότητας και της ελεγχόμενης τουριστικής του ανάπτυξης.
- ΕΠΣ Δήμου Μυκόνου με προεκτιμώμενη αξία: 471,42 € (χωρίς ΦΠΑ)
Καθώς ο πολεοδομικός – χωροταξικός σχεδιασμός στη Μύκονο θεωρείται παρωχημένος και δεδομένης της έντονης αναπτυξιακής πίεσης αλλά και τις ανάγκες για έργα υποδομής, κρίνεται απαραίτητη η επανεξέταση του σχεδιασμού στο νησί.
Στόχος είναι να τεθεί ένα καινούριο πλαίσιο αειφορίας και εξοικονόμησης φυσικών πόρων που θα λαμβάνει υπόψη το έντονο κυκλαδίτικο «χρώμα» του νησιού και την ψηλή τουριστική του επισκεψιμότητα.
4) ΕΠΣ Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας (Δήμου Πύργου και Δήμου Ήλιδας) με προεκτιμώμενη αξία: 1.066.955 € (χωρίς ΦΠΑ)
Αντικείμενο της μελέτης είναι η εκπόνηση του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΕΠΣ) των παραλιακών περιοχών της Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας. Η περιοχή μελέτης έχει έκταση 357,6 τετρ. χιλιόμετρα και καθορίζεται από θαλάσσης από το παραλιακό μέτωπο της Περιφερειακής Ενότητας και από ξηράς από τον Ευρωπαϊκό Οδικό Άξονα αρ. 55 από το ρέμα Γρυβός μέχρι το αρδευτικό κανάλι που ξεκινά κάθετα από τον Ε55 στο ύψος του Ανεμοχωρίου μέχρι την ακτογραμμή στην περιοχή «Βαμβακιάς». Μέρος των θαλάσσιων και χερσαίων περιοχών της Π.Ε. Ηλείας έχουν χαρακτηριστεί ή γειτνιάζουν με περιοχές Natura και αποτελούν μοναδικά, ιδιαίτερα και ευαίσθητα οικοσυστήματα για τα οποία απαιτείται προσεκτικός σχεδιασμός της ενδοχώρας και εφαρμογή ολοκληρωμένων λύσεων στη διαχείριση των υποδομών και των φυσικών πόρων, στην ενθάρρυνση των οικονομικών δραστηριοτήτων και στην κοινωνική προστασία.
5) ΕΠΣ Δήμων Κορινθίων (ΔΕ Κορινθίων) & Λουτρακίου- Περαχώρας – Αγ. Θεοδώρων (ΔΕ Λουτρακίου – Περαχώρας) με προεκτιμώμενη αξία: 979.645,98 € (χωρίς ΦΠΑ)
Η περιοχή επέμβασης περιλαμβάνει τη Δ.Ε. Κορινθίων του Δήμου Κορινθίων και τη Δ.Ε. Λουτρακίου – Περαχώρας του Δήμου Λουτρακίου – Περαχώρας – Αγίων Θεοδώρων για τις οποίες απαιτείται ειδική ρύθμιση των χρήσεων γης και των λοιπών όρων ανάπτυξής τους λόγω ανάγκης ταχείας ολοκλήρωσης του πολεοδομικού σχεδιασμού πρώτου επιπέδου από την Πολιτεία, καθώς κρίσιμα χωρικά προβλήματα επιβάλλουν την άμεση αντιμετώπιση ή και αποτροπή δημιουργίας τετελεσμένων καταστάσεων που οφείλονται σε έλλειψη ή ανεπάρκεια πολεοδομικού σχεδιασμού. _