«Η ενεργειακή μετάβαση απαιτεί δέσμευση, τεχνολογία και χρηματοδότηση αλλά με μέριμνα για τα κράτη, τις κοινωνίες και τους ανθρώπους, προκειμένου να μη μείνουν πίσω», δήλωσε ο κ. Βασίλης Νικολετόπουλος: Founder of Natural Resources PC, στο Συνέδριο All Things Energy Forum. Ο κ. Νικολετόπουλος νωρίτερα ξεκίνησε τη συζήτηση σχετικά με τον ρόλο των υδρογονανθράκων στην ενεργειακή μετάβαση και τη συμβολή τους στην σταθερότητα και την ασφάλεια της ΝΑ Μεσογείου.
The Role of the Hydrocarbon Industry in the Energy Transition
Όπως δήλωσε ο συντονιστής του πρώτου πάνελ, Dr. Aristofanis Stefatos, CEO Hellenic Hydrocarbon Resources Management κατά την έναρξη της συζήτησης για τον ρόλο της Βιομηχανίας Υδρογονανθράκων στην Ενεργειακή Μετάβαση: «Το αέριο αποτελεί ένα ελκυστικό καύσιμο για την ενεργειακή αγορά», και πρόσθεσε ότι «ο ρόλος των υδρογονανθράκων είναι σημαντικός για την ενεργειακή μετάβαση», καθώς όπως τόνισε: «Βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος παρά τα περιορισμένα ευρήματα». Ο κ. Stefatos έκανε λόγο για τη σημαντική η αξία των υδρογονανθράκων στην ελληνική οικονομία, ενώ αναφέρθηκε στο παράδειγμα των Νορβηγών όσον αφορά την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων, «μία κοινωνία ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένη σε ζητήματα περιβάλλοντος», όπως είπε.
Απ΄ την πλευρά του ο Νορβηγός κ. Erling Kvadsheim, Director, International affairs, Senior adviser, industrial policy, The Norwegian Oil and Gas Association έκανε λόγο για ένα ισχυρό debate το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη στη χώρα του για το ρόλο της εν λόγω Βιομηχανίας, καθώς αυτή κατέχει κυρίαρχο ρόλο στην οικονομία και την κοινωνία της Νορβηγίας. Όπως τόνισε, οι δεσμεύσεις για την επίτευξη των στόχων για μηδενικές εκπομπές πρέπει να επιτευχθούν, ωστόσο, συμπλήρωσε «υπάρχει χώρος για τους υδρογονάνθρακες τα προσεχή χρόνια». Πρόσθεσε δε, ότι αυτό δεν πρέπει να μας αποθαρρύνει από την ενεργειακή μετάβαση και δήλωσε ότι «καλούμαστε να δημιουργήσουμε οδικό χάρτη για την κλιματική μετάβαση», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά. Υπογράμμισε μάλιστα, ότι «η βιομηχανία των υδρογονανθράκων έθεσε στόχους για την κλιματική μετάβαση» και πρόσθεσε ότι στη χώρα του αυτή τη στιγμή «εργαζόμαστε εντατικά για την αλλαγή της βιομηχανίας υδρογονανθράκων», όπως είπε. Εστίασε στις δυνατότητες παραγωγής «μπλε» υδρογόνου και τις δυνατότητες αποθήκευσης CO2, επισημαίνοντας ότι πολλές παραδοσιακές εταιρείες στρέφονται προς αυτή την κατεύθυνση όπως επίσης και στην κατασκευή υπεράκτιων αιολικών πάρκων. Ο κ. Kvadsheim αναφέρθηκε στη στροφή των εταιρειών της βιομηχανίας υδρογονανθράκων για αξιοποίηση του ισχυρού δυναμικού των ορυκτών πρώτων υλών, για υλικά για τουμπίνες, μπαταρίες κλπ. Εκτίμησε δε, ότι η ενεργειακή μετάβαση θα απαιτήσει χρόνο, ενώ σε πολλές χρήσεις, όπως για παράδειγμα στην βιομηχανία, το πετρέλαιο και το αέριο θα είναι απαραίτητα ακόμα και μετά το 2050, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά. «Η μετάβαση πρέπει να πραγματοποιηθεί με ισορροπημένο τρόπο χρησιμοποιώντας με συνετό τρόπο την τεχνολογία και τις χρηματοδοτήσεις για μία πιο πράσινη οικονομία», δήλωσε.
Απ΄ την πλευρά του ο κ. Yves Le Stunff, General Manager Total E&P Greece αναφέρθηκε στη διαφοροποίηση των πηγών παραγωγής ενέργειας της εταιρείας που εκπροσωπεί, η οποία μάλιστα όπως έκανε γνωστό, μετονομάστηκε σε «Total Energies», την περασμένη εβδομάδα. Αναφέρθηκε στους φιλόδοξους στόχους της εταιρείας για τα επόμενα 20 χρόνια, η οποία πρόκειται να επεκταθεί και σε άλλες μορφές ενέργειας. Όπως ανέφερε ο γενικός διευθυντής, οι ενεργειακές απαιτήσεις αυξάνουν και συνδέονται άμεσα με τις εκπομπές CO2, οι οποίες επίσης αυξάνουν. «Απαιτείται περισσότερη ενέργεια αλλά λιγότερες εκπομπές αερίου του θερμοκηπίου. Αυτό απαιτεί ένα τεχνολογικό και οικονομικό breakthrough. Και η αποστολή μας είναι να παρέχουμε στον κόσμο αξιόπιστες μορφές ενέργειας», είπε. Σύμφωνα με τον κ. Stunff, η Total δεν είναι καινούρια στην αγορά ΑΠΕ και στις τεχνολογίες αποθήκευσης άνθρακα. Επιπλέον, όπως έκανε γνωστό, έχει θέσει ως στόχο τον μηδενισμό του ισοζυγίου των εκπομπών CO2 μέχρι το 2050, ενώ ήδη έχει σημειώσει σημαντικές μειώσεις, όπως ανέφερε. «Εργαζόμαστε για περαιτέρω βελτιώσεις, ενώ δέσμευσή μας είναι ο μηδενισμός της εκπομπής CO2 της παραγόμενης ενέργειας», τόνισε και έκανε λόγο για μετάβαση της εταιρείας του στην αγορά της ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας και για τον στόχο μείωσης κατά 60% της έντασης εκπομπών. «Είναι απαίτηση να κινηθούμε γρήγορα και να μειώσουμε την παραγωγή υδρογονανθράκων με παράλληλη αύξηση της παραγωγής φυσικού αερίου ως καύσιμο μετάβασης», ανέφερε χαρακτηριστικά ενώ μεσοπρόθεσμα η εταιρεία θα εστιάσει και στην παραγωγή φθηνού πετρελαίου. Ο Γάλλος γενικός διευθυντής έδωσε έμφαση στην αποθήκευση CO2, για ουσιαστική συμβολή στο περιβαλλοντικό ισοζύγιο, επισημαίνοντας την ισχυρή διείσδυση σε χερσαίες και υπεράκτιες ΑΠΕ. Επιπλέον, όπως είπε, η εταιρεία εστιάζει στις τεχνολογίες παραγωγής υδρογόνου, και βιοκαύσιμα. Τέλος, ο κ. Stunff επεσήμανε το σημαντικό γεωπολιτικό ρόλο της Ελλάδας στην περιοχή ενώ όσον αφορά την περαιτέρω έρευνα υδρογονανθρώκων, τόνισε ότι με βάση τη διεθνή εμπειρία υπάρχουν 10% πιθανότητες για εμπορική αξιοποίηση προσθέτοντας, καθώς όπως είπε, απαιτείται η περαιτέρω συλλογή στοιχείων και η ανάλυση αυτών των δεδομένων.
Απ΄ την πλευρά του ο κ. Anastasios Vlassopoulos, CEO HELPE Upstream, ξεκαθάρισε ότι «δεν μπορούμε να μείνουμε αδιάφοροι στον ενεργειακό μετασχηματισμό που συντελείται», και πρόσθεσε ότι «ανάλογα με το πώς θα κινηθεί η αγορά απαιτούνται διαφορετικές στρατηγικές». Ωστόσο, τόνισε, «οι υδρογονάνθρακες θα είναι εδώ τα επόμενα 15-20 χρόνια», καθώς «ειδικά στις μεταφορές δεν υπάρχει εναλλακτικό καύσιμο». Σύμφωνα με τον κ. Vlassopoulos, «το φυσικό αέριο είναι καύσιμο – γέφυρα, ενώ αποτελεί ένα ελκυστικό καύσιμο και για την εταιρεία μας». Και συμπλήρωσε: «Είναι φθηνό, μεταφέρεται εύκολο και είναι πολύ ευέλικτο στη χρήση του». Όπως είπε: «Εάν θέλουμε να έχουμε μέλλον τα επόμενα 30 χρόνια πρέπει να διεισδύσουμε στην αγορά αερίου και ΑΠΕ, θέτοντας συγκεκριμένους στόχους για παραγωγή ενέργειας φιλικής προς το περιβάλλον, σε συνδυασμό με άλλες στρατηγικές χρήσεων πετροχημικών». Όσον αφορά τις προοπτικές εξόρυξης, ο κ. Vlassopoulos ανέφερε ότι ακόμα είναι πολύ νωρίς να μιλήσουμε για νούμερα και πιθανότητες.
Ο Αιγύπτιος Dr Samir Raslan, Vice Chairman for Agreements and Exploration, EGAS, τόνισε ότι στρατηγικά η χώρα του βρίσκεται σε ενεργειακή μετάβαση από το πετρέλαιο στο αέριο και τις ΑΠΕ, ενώ όπως είπε, στόχος είναι «να αποτελέσουμε Hub αερίου στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο, δημιουργώντας μία σταθερή αγορά για τις εξαγωγές του εν λόγω καυσίμου στην περιοχή». Όπως είπε, τα τελευταία χρόνια η Αίγυπτος έχει ξεκινήσει να προσελκύει περισσότερους επενδυτές, έχει συνάψει διεθνείς συμφωνίες με τις μεγαλύτερες πετρελαϊκές εταιρείες για παραγωγή ενέργειας, και αναφέρθηκε στις θερμές διακρατικές σχέσεις με Ελλάδα και Ισραήλ. Τόνισε επίσης τα τελευταία σημαντικά ευρήματα κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην περιοχή, την αυξημένη παραγωγή σε μαζούτ, αλλά και φυσικού αερίου. Όπως είπε, είναι πολύ σημαντικός ρόλος της περαιτέρω εξερεύνησης υδρογονανθράκων, καθώς υπάρχουν ακόμα σημαντικές πηγές στην περιοχή, που προσελκύουν μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον. Ο κ. Raslan έκανε λόγο για πολύ σημαντικές επενδύσεις που θα φθάσουν τα 1,7 δισεκατομμύρια στην έρευνα υδρογονανθράκων. Ενώ, ταυτόχρονα εξέφρασε την ελπίδα «να επιτύχουμε και να διατηρήσουμε μία αποδοτική στρατηγική εισαγωγής και εξαγωγής φυσικού αερίου σε σχέση με την Κύπρο, το Ισραήλ». Χαρακτήρισε την Ελλάδα ως την πύλη της Αιγύπτου προς την αγορά της Ευρώπης και επεσήμανε τις προοπτικές για περαιτέρω συνεργασίες για την αξιοποίηση της αγοράς φυσικού αερίου. Εξήγησε επίσης τους υψηλούς στόχους που έχουν τεθεί απ΄ την γειτονική χώρα για την εξαγωγή του εν λόγω καυσίμου και τέλος, κάλεσε για περαιτέρω συνεργασία για την περαιτέρω διμερή εξερεύνηση υδρογονανθράκων στην περιοχή.
Energy: Τhe Catalyst for Stability and Growth in the Southeast Mediterranean
Ο συντονιστής του πάνελ Dr Theodoros Tsakiris, Associate Professor for Energy Policy & Geopolitics, University of Nicosia τόνισε ότι «η ενεργειακή μετάβαση θα είναι μία διαδικασία που θα διαρκέσει δεκαετίες, και θα αλλάξει το οικονομικό, και κοινωνικό μας μοντέλο». Αναφέρθηκε στον ρόλο της ΕΕ και στην μεταστροφή της κλιματικής πολιτικής των ΗΠΑ, με την νέα κυβέρνηση Μπάιντεν. Χαρακτήρισε εμβληματικό το Green Deal και επεσήμανε ότι όλα τα ζητήματα της ενέργειας πρέπει να αναλύονται υπό το πρίσμα της κλιματικής αλλαγής. Επεσήμανε τον ρόλο της ΕΕ και των ΗΠΑ σε σχέση με τους υπόλοιπους μεγάλους ρυπαντές, όπως είναι η Κίνα, κάνοντας λόγο για την ανάγκη μεταφοράς του μηνύματος της ενεργειακής μετάβασης προς όλους.
Ο κ. David Burger, Deputy Chief of Mission for the U.S. Embassy Athens, αναφέρθηκε κι αυτός απ΄ την πλευρά του στην αλλαγή της πολιτικής της κυβέρνησης των ΗΠΑ στα ζητήματα της κλιματικής αλλαγής, αλλά και στον σημαντικό ρόλο που θα διαδραματίσει ο ιδιωτικός τομέας στην ενεργειακή μετάβαση. Σε σχέση με την πρόσφατη αστάθεια που προκλήθηκε στο Αιγαίο με αφορμή την έρευνα υδρογονανθράκων, ανέφερε ότι η μελλοντική εξόρυξη φυσικού αερίου «εργαλειοποιήθηκε για πολιτικούς λόγους». Όπως τόνισε, ως ΗΠΑ, «ενδιαφερόμαστε στο κατά πόσο η Ελλάδα μπορεί να αυξάνει τη δυναμική της ως ενεργειακό Hub για την ευρύτερη περιοχή» και επεσήμανε τις ευκαιρίες που προκύπτουν από τα ενεργειακά project, στο να αναπτυχθούν σημαντικές σχέσεις στην ευρύτερη περιοχή, όπου, όπως τόνισε, η Ελλάδα είναι ιδιαίτερα ενεργή, ενισχύοντας τους δεσμούς με τους γείτονές της για περαιτέρω οικονομική μεγέθυνση. Ο κ. Burger τόνισε το ισχυρό δυναμικό της Ελλάδας στην περιοχή, καθώς επίσης και τις ισχυρές ευκαιρίες για συνεργασίες στην αγορά φυσικού αερίου, ειδικά για τις χώρες «που είναι πρόθυμες να παίξουν με τους κανόνες», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά. Τέλος, αναγνώρισε τα στρατηγικά και πολιτικά πλεονεκτήματα των προοπτικών συνεργασιών στην ΝΑ Μεσόγειο και το έντονο ενδιαφέρον των ΗΠΑ στην περιοχή.
Ο κ. Jean Burrus, Chairman and CEO Beicip–Franlab, τόνισε ότι οι αγορές φυσικού αερίου είναι όλο και πιο διασυνδεδεμένες και παγκοσμιοποιημένες, κάνοντας λόγο για μία όχι παραδοσιακή, αλλά πολύ δυναμική αγορά, όπως είπε. Όσον αφορά τις έρευνες στην ΝΑ Μεσόγειο, έκανε λόγο για τεράστια κοιτάσματα αερίου, επισημαίνοντας τις σημαντικές προοπτικές εξόρυξης, καθώς τα τεχνολογικά δεδομένα έχουν αλλάξει σημαντικά τα τελευταία 15 χρόνια. «Σε αυτή τη φάση χάρη στις εξελίξεις, είναι περισσότερο εφικτή η αξιοποίησή τους», ανέφερε, συμπληρώνοντας ότι «βασικός παράγοντας είναι η οικονομική παράμετρος». Όπως είπε, τα περισσότερα σενάρια αναφέρουν ότι για τα επόμενα 15 χρόνια το αέριο θα γεμίσει το κενό της ενεργειακής μετάβασης και κατόπιν θα υποχωρήσει, συμπληρώνοντας ωστόσο ότι άλλα σενάρια λένε ότι θα αυξηθεί η ζήτησή του σε σχέση με σήμερα, καθώς θα ανοίξει η αγορά της Αφρικής των 600 εκατομμυρίων. «Δεν πρέπει να βλέπουμε τα αποθέματα της ΝΑ Μεσογείου να προορίζονται στενά για την Ευρωπαϊκή αγορά», είπε, «αλλά να βλέπουμε τη μεγάλη εικόνα». Και ανέλυσε το ρόλο των κρατών στην αγορά του φυσικού αερίου καθώς και τις προκλήσεις στην περιοχή και την αγορά.
Τέλος, η κα Maria–Rita Galli, CEO DESFA δήλωσε ότι: «Όταν μιλάμε για μηδενικές εκπομπές πρέπει να σκεφτόμαστε με μία περισσότερο ολιστική περιβαλλοντικά βιώσιμη προσέγγιση». Όπως είπε, «η ενέργεια πρέπει να είναι αξιόπιστη και ασφαλής και να έχουμε τη δυνατότητα αποθήκευσής της, χωρίς διακυμάνσεις και εποχικότητα», και επεσήμανε ότι «το φυσικό αέριο θα παίξει πολύ σημαντικό ρόλο όχι μόνο στο παρόν αλλά και στο μέλλον, καθώς πρόκειται για ένα καύσιμο με τα χαρακτηριστικά που πάντα θα χρειάζονται, αφού εύκολα μεταφέρεται, εύκολα αποθηκεύεται και είναι περιβαλλοντικά βιώσιμο». Η κα Galli αναφέρθηκε στις τεχνολογικές ευκαιρίες στον ευρύτερο ενεργειακό τομέα και επεσήμανε την πολύ ισχυρή πίεση που ασκείται στον λιγνίτη. «Το αέριο δεν είναι εχθρός της απολιγνιτοποίησης αλλά σύμμαχός της», δήλωσε και πρόσθεσε ότι «είναι πολύ δύσκολο να καλυφθεί το κενό της ενεργειακής μετάβασης μόνο με ΑΠΕ». Η Ιταλίδα CEO αναφέρθηκε επίσης στα ισχυρά μπλοκ επενδύσεων που δημιουργεί η αγορά φυσικού αερίου, και στα οποία η ΔΕΣΦΑ πρόκειται να δραστηριοποιηθεί το προσεχές διάστημα, με αφετηρία την Ελλάδα, προς στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων. Τέλος, αναφέρθηκε στη μελλοντική στρατηγική της εταιρείας η οποία περιλαμβάνει κατασκευές αγωγών συμβατών και με την μελλοντική μεταφορά υδρογόνου.
Ηλίας Παλιαλέξης