Πριν η οικονομική κρίση αλλάξει τα πάντα στη χώρα, προεκλογική εξαγγελία των δύο κομμάτων εξουσίας και προγραμματική δέσμευση των κυβερνήσεων ΝΔ και ΠΑΣΟΚ ήταν η χρηματοδότηση της Παιδείας με το 5% του ΑΕΠ. Ο στόχος ουδέποτε ευοδώθηκε. Στο ζενίθ της η χρηματοδότηση έφτασε το 3,8% του ΑΕΠ.
Ωστόσο τα εγγεγραμμένα στον προϋπολογισμό κονδύλια και οι έκτακτες χρηματοδοτήσεις, αφενός επέτρεπαν επί χρόνια στο εκπαιδευτικό σύστημα να λειτουργεί στοιχειωδώς και, αφετέρου, απέκρυπταν χρόνιες αδυναμίες και στρεβλώσεις, που λειτουργούσαν ως βραδυφλεγείς βόμβες.
Μόλις η χώρα χρεοκόπησε και οι κρουνοί του φτηνού δανεικού χρήματος στέρεψαν, οι βόμβες εξερράγησαν. Το σοκ που υπέστη και ο χώρος της Παιδείας ήταν αναπόφευκτο. Οι αριθμοί είναι όπως πάντα αποκαλυπτικοί: Στα χρόνια των μνημονίων η μείωση της χρηματοδότησης ξεπέρασε το 30%. Σε μείωση πιστώσεων αυτό μεταφράζεται σε περίπου 2 δισεκατομμύρια ευρώ. Από το 3,8% του ΑΕΠ καταβαραθρώθηκε σήμερα στο 1,8%.
Με αυτά τα δεδομένα φτάσαμε φέτος στο σημείο αν και βρισκόμαστε στα μέσα του Νοέμβρη –λίγο πριν την ολοκλήρωση του πρώτου τριμήνου- τα σχολεία να λειτουργούν (;) με 1100 κενές θέσεις εκπαιδευτικών. Κάθε εβδομάδα στην πρωτοοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση χάνονται 30.000 διδακτικές ώρες! Η έλλειψη πιστώσεων για την πρόσληψη αναπληρωτών ανάγκασε το υπουργείο παιδείας να εξετάζει ως λύση ανάγκης την καταφυγή στην εθελοντική απασχόληση αδιόριστων εκαιδευτικών! Την ίδια στιγμή, τραυματισμένα από την υποχρηματοδότηση και την υποστελέχωση πανεπιστημιακά ιδρύματα, καλούνται φέτος, μετά τις μετεγγραφές, να υποδεχθούν και να εκπαιδεύσουν έναν αριθμό φοιτητών που υπερβαίνει τις δυνατότητες των υποδομών τους.
Όλα αυτά σημαίνουν περαιτέρω υποβάθμιση της ποιότητας των σπουδών και ουσιαστική ακύρωση του ρόλου της εκπαίδευσης .Όλα αυτά μαρτυρούν αδιέξοδο.Η πολιτική ηγεσία, κυβέρνηση και αντιπολίτευση, δεν μπορεί να υποδύεται άγνοια της πραγματικότητας. Οφείλουν όλοι να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Η εκπαίδευση και η μόρφωση συνιστούν θεμελιώδη, συνταγματικά διατυπωμένη, υποχρέωση της πολιτείας.Η Παιδεία είναι κορυφαία απόδειξη ύπαρξης κοινωνικού κράτους. Παντού στον σύγχρονο κόσμο η Παιδεία αναδεικνύεται ως ο ισχυρότερος μοχλός βιώσιμης ανάπτυξης, ο αποτελεσματικότερος μηχανισμός κοινωνικής κινητικότητας.
Είναι η γέφυρα που οδηγεί τους πιο αδύνατους, τους λιγότερο προνομιούχους στην απέναντι όχθη.
Ακριβώς γι΄αυτούς τους λόγους η Παιδεία δεν μπορεί να είναι πεδίο μικροκομματικής αντιπαράθεσης. Είναι – πρέπει να είναι- χώρος συνάντησης, σύγκλισης, συνεννόησης και συνεργασίας όλων των πολιτικών δυνάμεων.
Τις τελευταίες μέρες, με αφορμή τις κινητοποιήσεις μαθητών και εκπαιδευτικών, κυβέρνηση και αντιπολίτευση παρασύρθηκαν σε μια επικίνδυνη κλιμάκωση αντεγκλήσεων και αλληλοκατηγοριών που το μόνο που εγγυάται είναι η συντήρηση και επιδείνωση των προβλημάτων τα οποία ταλανίζουν την κοινωνία.
Ο σεισμός της οικονομικής κρίσης δοκίμασε σκληρά τις αντοχές του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος. Η πόλωση που κυβέρνηση και αντιπολίτευση εγκαθιστούν, εν όψει των μάλλον αναπόφευκτων πρόωρων εκλογών, προκαλεί μετασεισμούς που απειλούν το ταλαιπωρημένο οικοδόμημα με πλήρη κατάρρευση.