Η σύγκρουση ξεκίνησε ως εμφύλια και εξελίχθηκε γρήγορα σε περιφερειακή. Περισσότεροι από 240.000 οι νεκροί. Περισσότεροι από 2 εκατομμύρια οι πρόσφυγες. Με τη στρατιωτική εμπλοκή της Ρωσίας στη Συρία, ο πόλεμος προσλαμβάνει πλέον τον χαρακτήρα μείζονος διεθνούς κρίσης. Η Ρωσία εκφράζει με τον πιο αδιαμφισβήτητο τρόπο το ζωτικό της ενδιαφέρον για την περιοχή και δηλώνει δυναμικά παρούσα στις εξελίξεις. Η Δύση δεν “παίζει” πλέον μόνη της….
Αργά ή γρήγορα, «η κόκκινη αρκούδα» αναπόφευκτα θα είχε ενεργή εμπλοκή στη συριακή κρίση. Ωστόσο, υπαρκτοί και δικαιολογημένοι είναι και οι φόβοι των περισσοτέρων για το πού μπορεί να οδηγήσει η συνύπαρξη στο ίδιο θερμό πεδίο σύγκρουσης αεροπορικών δυνάμεων του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας, καθώς δημιουργούνται συνθήκες που ευνοούν το ατύχημα και την απώλεια ελέγχου, με ανεξέλεγκτες συνέπειες για όλους.
Ένα πάντως είναι βέβαιο: Καθώς ο πόλεμος παρατείνεται και κλιμακώνεται, απομακρύνεται και γίνεται δυσχερέστερη η προοπτική της ειρήνευσης. Η απελπισία θα εξακολουθήσει να σπρώχνει εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες, από τα στρατόπεδα της Τουρκίας στα δίχτυα των διακινητών, στα σαπιοκάραβα και τις λαστιχένιες βάρκες για το πέρασμα στην ασφάλεια των ελληνικών νησιών και στις εγγυήσεις του ευρωπαϊκού νομικού πολιτισμού.
Η «Ευρώπη-γη της επαγγελίας», της φιλοξενίας και της αλληλεγγύης, η Ευρώπη που, αν και καθυστερημένα, έχει αρχίσει να κάνει το χρέος της απέναντι στα καραβάνια των ξεριζωμένων, πρέπει τώρα να κάνει το επόμενο βήμα. Να αρθρώσει το δικό της διαμεσολαβητικό λόγο και να παίξει επιτέλους ρόλο πρωταγωνιστή και διαμορφωτή των εξελίξεων. Καθώς στη συριακή κρίση εμπλέκονται πλέον άμεσα ισχυροί παίκτες, με αντιτιθέμενα γεωπολιτικά και οικονομικά συμφέροντα και καθώς η καχυποψία μεταξύ τους ενισχύεται, η Ευρώπη μπορεί και πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλίες. Για την κατάπαυση του πυρός, την ειρηνική διευθέτηση της κρίσης, την ομαλή πολιτική μετάβαση και την ανοικοδόμηση της Συρίας. Το ζήτημα είναι αν η Ευρώπη μπορεί. Οφείλει πάντως να το τολμήσει. Η Ιστορία της δίνει την ευκαιρία.