Κάθε χρόνο σπάει το ρεκόρ ανόδου της θερμοκρασίας, με τις περιόδους ξηρασίας και τα ακραία καιρικά φαινόμενα να αυξάνονται και να επιτείνουν τις φυσικές καταστροφές. Η άγρια ζωή εξαφανίζεται με πρωτοφανή ρυθμό, στο χρονικό διάστημα της δικής μας γενιάς. Δάση, οι πνεύμονες του πλανήτη, όπως αυτό του Αμαζονίου αποψιλώνονται με ραγδαίους ρυθμούς. Η ποιότητα των υδάτων υποβαθμίζεται. Η μόλυνση του αέρα, των νερών και των εδαφών εξαιτίας της αλόγιστης ανθρώπινης παρέμβασης σε πολλές περιπτώσεις είναι μη αναστρέψιμη. Όπως χαρακτηριστικά υπογραμμίζεται στα ευρήματα της πρόσφατης έκθεσης του WWF«αποδεικνύεται ότι ο πλανήτης εισέρχεται σε εντελώς αχαρτογράφητα ύδατα για πρώτη φορά στην ιστορία του».
Οι ερευνητές ήδη αποκαλούν τη συγκεκριμένη περίοδο Ανθρωπόκαινο. Πρόκειται για μία περίοδο η οποία, παρά τις σημαντικές προόδους, χαρακτηρίζεται κυρίως από το πνεύμα του υπερκαταναλωτισμού, την αλλαγή του κλίματος εξαιτίας ανθρωπογενών παρεμβάσεων, καθώς επίσης και από τις θηριωδίες δύο παγκοσμίων πολέμων. Παράλληλα, η οικονομική κρίση που ξέσπασε το 2008 και η οποία δε φαίνεται να έχει ξεπεραστεί ακόμα, η φτώχεια, η ανεργία, οι αυξανόμενες ανισότητες και η διαφθορά, που οδηγούν σε συγκρούσεις και αύξηση των προσφυγικών ρευμάτων, αποτελούν παράγοντες διάλυσης. Όλα τα παραπάνω σε συνδυασμό με την υπερσυγκέντρωση του πλούτου, την άνοδο του φονταμενταλισμού και του εθνικισμού, καθώς επίσης και την αυξανόμενη πυρηνική απειλή, έχουν οδηγήσει τον πλανήτη σε κατάσταση εμφράγματος.
Απαιτούνται θεμελιώδεις αλλαγές σε παγκόσμιο επίπεδο για την κάλυψη των βιώσιμων αναγκών των μελλοντικών γενεών, όπως τονίζει η επιστημονική κοινότητα κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου. Η επαρκής προστασία του περιβάλλοντος και η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, παράλληλα με την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή απαιτεί μια επείγουσα συστημική αλλαγή. Η ανθρωπότητα σήμερα χρησιμοποιεί πόρους αντιστοίχους με αυτούς 1,6 πλανητών για να παρέχονται τα αγαθά και οι υπηρεσίες που χρησιμοποιούνται κάθε χρόνο. Η βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση, η καταπολέμηση της φτώχειας καθώς επίσης και της ενεργειακής ένδειας, αποτελούν προαπαιτούμενα για την εμβάθυνση της δημοκρατίας, της εμπέδωσης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και την αύξηση της διεθνούς συνεργασίας. Σημαντικές αποφάσεις σε ζητήματα υπολογισμού του ΑΕΠ της κάθε χώρας, το οποίο, όπως προτείνει μέρος της ακαδημαϊκής κοινότητας, πρέπει να ξεφύγει απ΄ τον στεγνό λογιστικό υπολογισμό οικονομικών μεγεθών, και να συμπεριλάβει περιβαλλοντικά δεδομένα, καθώς επίσης και δεδομένα σχετικά με την ποιότητα ζωής των κατοίκων της κάθε χώρας.
Η θετική δυναμική που χτίζεται από τις πρόσφατες παγκόσμιες συμφωνίες για την κλιματική αλλαγή και την βιώσιμη ανάπτυξη είναι μία αρχή, η οποία ωστόσο θυμίζει τον δρομέα που ξεκίνησε να τρέχει ενώ ο πυροβολισμός του αφέτη είχε ακουστεί χρόνια πριν.